ОҢТҮстік қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы мейірбике ісі кафедрасы анестезиология және реаниматология курсымен мамандығы : 051101 «Мейірбике ісі»
- 4. Тақырыптың негізгі сұрақтары: Терминальді жағдай кезіндегі мейірбикелік үрдістің ұйымдастыру Терминальды жағдайдағы науқастың жағдайын бағалау
- 5. Білім берудің және оқытудың әдістері (шағын топтар, пікірталас, жағдайлық есептер, жұптасып жұмыс істеу, презентациялар, кейс – стади және т.б.)
- 6. Әдебиет: Негізгі
- 7. Бақылау (сұрақтар, тесттер, есептер және т.б.)
- 3 сабақ 1. Тақырыбы
- 4. Тақырыптың негізгі сұрақтары
3. Окыту максаты: Студент білуі қажет:
Студент істей білуі тиіс:
4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
5. Білім берудің және оқытудың әдістері (шағын топтар, пікірталас, жағдайлық есептер, жұптасып жұмыс істеу, презентациялар, кейс – стади және т.б.):
6. Әдебиет: Негізгі:
Қосымша:
7. Бақылау (сұрақтар, тесттер, есептер және т.б.): Тесттік сұрақтар: І – нұсқа 1. Терминальді жағдайға жатады: 1) Талма 2) Агония алды жағдай 3) Коллапс 4) Жылу (күн) соққысы 5) Шок 2. Науқас жағдайының күттірмейтін реанимациялық шараларды жүргізуді талап ететін белгілеріне, мыналардың қайсысы жатпайды: 1) Сана сезімі болмауы 2) Қарашық реакциясы болмауы 3) Ұйқы артериясындағы пульстің болмауы 4) Тері жабындысының бозаруы, мұздай жабысқыш тердің басуы 3. Клиникалық өлім кезеңінің ұзақтығы ұзақтыңы қанша? 1) 1 – 2 минут 2) 5 – 6 минут 3) 6 – 12 минут 4) 12 – 15 минут 4. Клиникалық өлімге тән барлық белгілер, мынадан басқалары: 1) жүрек соққысының болмауы 3) тері жабындысының бозаруы немесе цианоз 4) сана сезімінің болмауы 5) тынысалудың тоқтауы 5. ӨЖВ (өкпенің жасанды вентиляциясы) өткізудің кезектілігін анықтаңыз: а) науқастың мұрнын екі саусақпен қысу б) дем беру в) науқастың басын артқа қарай шалқайту г) терең тынысалуды орындау д) үрлеуді орындау үшін науқастың аузына өз аузын тақау 6. Жалғыз реаниматордың реанимациялық шараларды орындау кезінде мына шартты ұстанған жөн: 1) 2 рет дем беру 15 кеуде қуысының компрессиясын орындау 2) 3 рет дем беру 18 кеуде қуысының компрессиясын орындау 3) 5 рет дем беру 20 кеуде қуысының компрессиясын орындау 4) 1 рет дем беру 5 кеуде қуысының компрессиясын орындау 5) 1 рет дем беру 4 кеуде қуысының компрессиясын орындау 7. Биологиялық өлімге тән емес белгі 1) дененің мұздауы 2) мәйіт дақтарының пайда болуы 3) жарыққа қарашықтың реакциясы 4) мәйіттің қатуы (қозғалысқа келмеуі) 5) көздің мүйізді қабығының бұлдырлауы 8. Жүрек-өкпе реанимациясы кезінде ең алғаш орындау қажет: 1) венаға түсу 2) тынысалу жолдарының өтімділігін қамтамасыз ету 3) ми ісінуінен миды қорғау 4) ӨЖВ және жүрекке тікелей емес массаж жасау 9. Вена (нем. Wien (ақп.)) - Аустрия Республикасының астанасы және 9 федералды жерлерінің бірі. 1,7 млн.-нан астам тұрғынымен Аустрияда халық саны жөнінен ең ірі қала болып табылады. Сонымен қатар бұл елдің мәдени, экономикалық және саяси орталығы. Жүрекке тікелей емес массаж жасағанда оң (төменгі) қол қай жерге қойылады:
1) төстің бойымен параллельді бағытта, оның жоғарғы үштен бір бөлігіне 2) төстің бойымен перпендикулярлы бағытта, оның жоғарғы үштен бір бөлігіне 3) төстің бойымен параллельді бағытта, оның ортаңғы үштен бір бөлігіне 4) төстің бойымен параллельді бағытта, оның төменгі үштен бір бөлігіне 5) төстің бойымен перпендикулярлы бағытта, оның төменгі үштен бір бөлігіне 10. Ересек адамға ӨЖВ жасағанда бір минут ішінде қанша рет ауа үрлеу керек: 1) 8-10 рет минутына 2) 30-32 рет минутына 3) 12-16 рет минутына 4) 20-24 рет минутына
1. Екі реаниматор реанимациялық шараларды орындау кезінде мына шартты ұстанған жөн: 1) 2 рет дем беру 15 кеуде қуысының компрессиясын орындау 2) 3 рет дем беру 18 кеуде қуысының компрессиясын орындау 3) 5 рет дем беру 20 кеуде қуысының компрессиясын орындау 4) 1 рет дем беру 5 кеуде қуысының компрессиясын орындау 5) 1 рет дем беру 4 кеуде қуысының компрессиясын орындау 2. Ағзаның қайтымсыз өлу сатысына жатады: 1) клиникалық өлім 2) агония 3) биологиялық өлім 4) агония алды жағдай 3. Жүрек жұмысы тоқтауының негізгі симптомдарына жатады: 1) сана сезімді жоғалту 2) пульстің болмауы 3) көз қарашығының кеңеюі 4) диффузды цианоз 5) тыныстың болмауы 4. Клиникалық өлімге тән емес белгілер: 1) рефлекстердің болмауы 2) көз қарашығының кеңеюі 3) жүрек қызметінің болмауы 4) ұйқы артериясында жіп тәрізді пульстің болуы 5) тынысалудың тоқтауы 5. Агония алды жағдайға тән емес белгілер 1) тері және тері жабындысы қалыпты түсте 2) ұйқы артериясында жіп тәрізді пульстің болуы 3) беткейлі тынысалуы 4) жиі тынысалуы 5) АҚҚ 70 мм с. б. б. төмен болуы 6. Жүрекке тікелей емес массаж жасауға қарсы көрсеткіш болып саналмайды: 1) кеуде қуысынан жарақат алуы 2) массивті ауа эмболиясы 3) пневмоторакс 4) жүрек жұмысының кенет тоқтауы 5) жүрек тампонадасы 7. Өкпенің жасанды вентиляциясын орындау кезінде науқас басын неліктен артқа қарай шалқайтады?
8. Жүректің өзін қысу арқылы жасалатын массаждың түрі қандай: 1) тікелей емес 2) тікелей 3) жасанды 4) механикалық 5) қолмен 9. ӨЖВ тиімділігінің дұрыс белгілерін атаңыз
Дұрыс жауап комбинацияны таңдаңыз: А) 1, 2, 3, 4 Б) 1, 3, 4, 5 В) 2, 3, 4, 5 Д) 1,2,3,4,5 10. Сафардың үш әдісіне жатады: 1) науқас арқасымен жатыр, басы жанына бұрылған, төменгі жақ сүйегі алдыға қарай шығарылған 2) басы артқа қарай шалқайтылған, төменгі жақ сүйегі алдыға қарай шығарылған, аузы ашық 3) науқас арқасымен жатыр, басы алдыға қарай шалқайтылған, төменгі жақ сүйек жоғарғысына тақалған 4) науқас арқасымен жатыр, жауырын астына валик қойылған, төменгі жақ сүйек жоғарғысына тақалған 5) науқас бүйірімен жатыр, басы артқа қарай шалқайтылған, аузы ашық. Жауырын (лопатка); (лат. scapula) - пішіні үшбұрыш-төменгі бұрыштары, сыртқы және ішкі беттері болады. Жауырынның жоғарғы жалпақ табанына жауырын шеміршегі байланысып тұрады. Жоғарыдан төмен қарай өтетін жауырын қыры - жауырынның сыртқы бетін - кішілеу келген алдыңғы қыралды шұңқырына және жалпақтау келген артқы қырарты шұңқырына бөледі.
Ситуациялық сауалдар: 1. Көшеде өмір сүру белгілері жоқ адам табылды: есі жоқ, кеуде қуысының қимылы байқалмайды, ұйқы артериясында пульс сезілмейді, жүрек тондары естілмейді. Адамның тірі екенін қалай дәлелдеуге болады? Мұндай жағдайда қандай іс-шаралар атқару керек? 2. Аурухананың қабылдау бөліміне жол апатынан жарақат алған науқасты толық ес-түссіз жағдайда жеткізді. Мейірбикенің іс-әрекеті қандай болмақ? 3. Аурухананың реанимация бөлімінде дәрігер науқас өлімін айғақтады. 2 сағат уақыт өткен соң мейірбикенің іс-әрекеті қандай? 4. Мейірбике жазатайым оқиғаның куәгері болды. Сөз - түркі тілдеріне ежелден тән, екі түбірдің бірігуі арқылы жасалған деп шамалаймыз. Оның қазіргі қазақ тіліндегі «кездейсоқ, қапылыста, қатеден» сияқты мағыналары кейін пайда болғандығына басқа түркі тілдері деректері куә. Ер адам жарақаттанды. Қарау кезінде тынысы жоқ. Мейірбике ретінде іс - әрекеті?
5. Мейірбике жол апатының салдарынан клиникалық өлім жағдайдағы адамға өкпенің жасанды вентиляциясын және жүрекке тікелей емес массажды 1 рет дем беріп, 5 рет кеуде қуысының компрессиясын орындады. Мейірбикенің орындаған іс – әрекеті. 3 сабақ 1. Тақырыбы: ҚР ТРАВМАТОЛОГИЯЛЫҚ КӨМЕКТІ ҰЙЫМДАСТЫРУ МЕН ҚҰРЫЛЫМЫ. ТРАВМАТОЛОГИЯЛЫҚ НАУҚАСТАРҒА МЕЙІРБИКЕЛІК ПРОЦЕСТІ ҰЙЫМДАСТЫРУ. БАС, КЕУДЕ ҚУЫСЫ, ІШ ЖӘНЕ ҚОЛ-АЯҚ ТРАВМАЛАРЫ КЕЗІНДЕ ДӘРІГЕРГЕ ДЕЙІНГІ КӨМЕК КӨРСЕТУ АЛГОРИТМІ. Кеуде қуысы (лат. Cavum thoracis) - адам денесінің жоғарғы бөлігі. Кеуде қуысын құрсақ қуысынан көкет бөліп тұрады. Кеуде қуысында өкпе, өңеш, жүрек, айырша без, кеңірдек, бас бронхылары және лимфа түйіндері, қан тамырлары, лимфа тамырлары және жүйкелер орналасқан.
2. Мақсаты: Студенттер жарақат алған науқастың мәселелерін анықтауға және оны шешуге травматологияда мейірбикелік үрдісті ұйымдастыру, жоспарлау және іс жүзіне асыру бойынша білімін нықтау. 3. Окыту максаты: Студент білуі қажет:
Студент істей білуі тиіс:
4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:
5. Білім берудің және оқытудың әдістері (шағын топтар, пікірталас, жағдайлық есептер, жұптасып жұмыс істеу, презентациялар, кейс – стади және т.б.):
6. Әдебиет: Негізгі:
Қосымша:
7. Бақылау (сұрақтар, тесттер, есептер және т.б.): Тесттік сұрақтар:
1) патологиялық жылжымалылық, сүйек сынықтарының крепитациясы; 2) буын беткейінің тым қатты ығысуы; 3) буында белсенді қимыл қозғалыстың болмауы және аз қозғалыс кезінде серіппелі қарсыласу; 4) ауырсыну, қол – аяқ осьінің өзгеруімен деформация; Деформация (ағылш. deformation) - сыртқы күштер, температура, фазалық түрленуі және ылғалдылықтың т.б. әсерінен пішіні мен өлшемдерінің өзгеруі барысында дене бөлшектерінің орнын ауыстыруына алып келетін үдеріс.
5) буын конфигурациясының және қол – аяқ ұзындығының бұзылуы. 3. Кеуде қуысы жарақатын алған науқасты тексеру кезектілігін көрсетіңіз: а) пальпация б) жарақат алған ауру тарихы в) сыртқы қарау г) науқас шағымын жинау д) перкуссия 1) а,д,в,б,г; 2) г,б,в,а,д; 3) б,г,в,а,д; 4) г,б,в,д,а; 5) г,б,а,д,в. Тарих (көне грек. ἱστορία -сұрастыру, зерттеу) - адамзат баласының өткенін зерттейтін қоғамдық ғылым.
4. Көрсетілген жарақаттардың айыратын белгілері қандай:
а) жалпы жағдайы шартты түрде қанағаттанарлық, гемодинамиканың көрсеткіштері тұрақты; Тұрақты - Оңтүстік Қазақстан облысының Бәйдібек ауданындағы ауыл, Ақбастау ауылдық округі құрамында.
б) тыныс алу жиілігі өзгермеген; в) тынысы ауық – ауық, үзілмелі (прерывистое); г) тынысы везикулярлы; д) жалпы жағдайы ауыр; 5. Кеуде қуысының жарақаты төменде көрсетілген қандай белгілерге сәйкес келеді?
а) гемоторакс; б) крепитация симптомы; в) қабырға аралық блокада жасағанда ауырсыну сезімінің басылуы; Аралық (лат. intervallum) - Cаптағы, ұрыс алдындағы, ұрыстық және жорықтық реттегі әскери қызметшілердің, қарулардың, машиналардың, ұшу апараттарының, кемелердің, сондай-ақ бөлімшелер мен бөлімдердің арасындағы майданшеп бойынша қашықтық; Көршілес қарулар снарядтарының көрші түсу нүктелері арасындағы майданшеп бойынша кашықтық; Зениттік басқарылатын ракеталарды жіберу, сондай-ақ торпедалар жіберу кезіндегі аралық үзіліс; Бірінен кейін бірі ұшқан ұшақтардың (тікұшақтардың) бір шектен не бір нүктеден кезектесе ұшып өтуге тиіс кауіпсіз уақыт аралығы.
г) іріңді медиастенит; д) кеуде қуысының төмен түсуі; 6. Тотальді гемоторакс кезінде емдеудің қандай түрі қажет: а) консервативті б) оперативті в) спецификалық г) симптоматикалық д) физиотерапевтикалық Дұрыс жауап комбинациясын таңдаңыз: 1) а,б; 2) а,г; 3) а,в,д; 4) а,в,г; 5) а,в,г,д. 7. Бактериальді – уытты шоктың негізгі белгілеріне жатады:
Дұрыс жауап комбинациясын таңдаңыз: 1) 1,3,4,5 2) 1,2,3,5 3) 2,3,4,5 4) 1,3,4 5) барлық жауап дұрыс 8. Сынық кезінде емдеу тәртібіне жатады:
5) репозиция 6) фиксация Дұрыс жауап комбинациясын таңдаңыз: 1)1,2,3; 2) 2,3,5; 3) 1,5,6; 4) 2,4,6; 5) 3,4,5. 9. Жарақаттық токсикоздың тез арада даму көрінісі? 1) қол – аяқтың қысылуынан кейін дамиды; 2) қысылудан қол – аяқты босатқаннан кейін дамиды; 3) қол – аяқты босатқаннан 4 – 8 сағат өткен соң дамиды; 4) қол – аяқты босатқаннан 24 – 48 сағат өткен соң дамиды; 5) қол – аяқты босатқаннан 2 – 4 тәулік өткен соң дамиды. 10. Іштің жабық жарақаты кезінде қуысты мүшенің жарылуынан: А) перитонит дамиды; Б) гематурия дамиды; В) кіші жамбас қуысында бос газ жиналады; Перитонит (лат. perіtoneum - іш перде) - іш қуысын және онда орналасқан органдарды жауып тұратын сірі қабатының жедел немесе созылмалы қабынуы. Перитониттің біріншілік және екіншілік ретінде пайда болатын түрлері бар. Жамбас қуысы (тазовая полость); (cavum pelvis; лат. cavum - қуыс, pelvis - жамбас) - жамбас астауындағы қуыс. Жамбас қуысының төбесін құйымшақ және бірінші құйрық омыртқалар, екі бүйірі мен түбін жамбас сүйектері құрайды.
Г) диафрагма күмбезінің астында бос газ жиналады; Д) гематоракс дамиды. Дұрыс жауап комбинациясын таңдаңыз: 1) А,Б; 2) Г,Д; 3) А,Г; 4) А,Б,В; 5) В,Д. |